Slapeloosheid en nachtzweten zijn veelvoorkomende slaapproblemen waar vrouwen in de overgang mee te maken kunnen krijgen. De overgang is de periode in het leven van een vrouw waarin haar eierstokken stoppen met het produceren van de hormonen oestrogeen en progesteron, en ze haar menstruatiecyclus beëindigt.
De overgang is een natuurlijk onderdeel van het verouderingsproces en markeert het einde van de vruchtbare jaren. Het moment waarop de overgang begint kan variëren, maar de meeste vrouwen merken rond hun veertigste de eerste tekenen, zoals onregelmatige menstruatie en slaapproblemen. Er zijn echter ook vrouwen die deze symptomen al eerder, bijvoorbeeld in hun dertigste, ervaren.
Slaapproblemen tijdens de overgang
Veel vrouwen ervaren slaapproblemen tijdens de overgang, zoals:
- Slapeloosheid
- Nachtzweten
- Vermoeidheid
Slapeloosheid tijdens de overgang
Slapeloosheid komt vaak voor bij vrouwen in de overgang. Volgens experts ervaart 40-50% van de vrouwen deze klacht. Slapeloosheid gaat vaak samen met gevoelens van angst, stress, spanning en soms zelfs depressieve klachten. Vrouwen in de overgang hebben een verhoogde kans op ernstige slaapproblemen, met een risico dat 2 tot 3,5 keer zo hoog ligt dan bij andere vrouwen. Naast slapeloosheid melden ze vaak nachtzweten, plotseling wakker worden en intense dromen. Het is belangrijk om goede slaaphygiëne te handhaven, zoals het volgen van de basisprincipes voor een goede nachtrust.
Nachtzweten tijdens de overgang
Nachtzweten is een veelvoorkomende klacht die samenhangt met hormonale veranderingen in de overgang. De hersenen raken uit balans door de verminderde hormoonproductie, waardoor het lichaam ten onrechte denkt dat het te warm is. Dit zorgt ervoor dat de bloedvaten verwijden en je gaat zweten om af te koelen. Hoewel dit vervelend is, is het een onschadelijke reactie van het lichaam. Het is handig om de slaapkamer koel te houden, katoenen nachtkleding te dragen en misschien te investeren in een goed ventilerend matras.
Vermoeidheid bij vrouwen in de overgang
Vermoeidheid is een andere veelvoorkomende klacht. Vrouwen in de overgang kunnen zich vaak lusteloos voelen, wat hun dagelijks functioneren beïnvloedt. Naast vermoeidheid kunnen symptomen zoals prikkelbaarheid en moeite met concentreren optreden. Het is belangrijk om voldoende rust te nemen, regelmatig te bewegen, gezond te eten en positief te blijven denken om de energie op peil te houden tijdens deze periode.
De drie fasen van de overgang
De overgang is een geleidelijk proces en kan in drie fases worden ingedeeld:
Fase | Omschrijving |
---|---|
Pre-menopauze | De periode vóór de laatste menstruatie, gekarakteriseerd door hormonale schommelingen. Menstruatie kan onregelmatig of pijnlijk zijn, en symptomen zoals opvliegers, slaapproblemen en vaginale droogheid kunnen beginnen. |
Menopauze | Dit is het moment waarop je laatste menstruatie heeft plaatsgevonden. De menopauze wordt pas achteraf vastgesteld, wanneer een jaar zonder menstruatie is verstreken. |
Post-menopauze | In deze fase zijn de eierstokken gestopt met het produceren van hormonen, en het lichaam komt tot rust. De overgangsklachten nemen af, maar kunnen nog steeds aanwezig zijn. |
Hormonale veranderingen tijdens de overgang
Tijdens de overgang ondergaat een vrouw aanzienlijke hormonale veranderingen, die invloed hebben op het slaapgedrag.
- Progesteron: Dit hormoon bevordert de slaap door een kalmerend effect op het lichaam, wat de slaapkwaliteit kan verbeteren. Bij een laag niveau kan dit de slaap verstoren.
- Oestrogeen: Dit hormoon helpt de slaap te verdiepen, verlengt de REM-slaap en vermindert het aantal keren dat iemand ’s nachts wakker wordt.
Gevolgen van lagere oestrogeen- en progesteronspiegels
Vrouwen met lage oestrogeen- en progesteronniveaus ervaren vaak meer slaapverstoring en een toename van ademhalingsproblemen zoals kortademigheid. Oestrogeen speelt een rol in het warmtegeleidingssysteem van het lichaam, wat de opvliegers veroorzaakt. Ook beïnvloeden deze hormonen andere stoffen zoals cortisol, melatonine en testosteron, die bijdragen aan het slaap-waakritme.
Veelvoorkomende overgangssymptomen
Naast slaapstoornissen zoals slapeloosheid en nachtzweten kunnen vrouwen in de overgang te maken krijgen met diverse andere symptomen. Hieronder volgt een overzicht van veelvoorkomende klachten:
Symptoom | Beschrijving |
---|---|
Opvliegers | Plotselinge verhitting van het lichaam, vaak gepaard met zweten. |
Gewichtstoename | Ongewenste gewichtstoename door hormonale veranderingen. |
Onregelmatige menstruatie | Veranderingen in de menstruatiecyclus, zoals hevigere of juist lichtere bloedingen. |
Verlies van libido | Vermindering van seksueel verlangen door hormonale veranderingen. |
Vaginale droogheid | Vermindering van de vochtigheid in de vagina, wat pijn kan veroorzaken tijdens de seks. |
Depressie | Gevoelens van verdriet of hopeloosheid door hormonale veranderingen. |
Prikkelbaarheid | Snel geïrriteerd raken door hormonale invloeden. |
Stemmingswisselingen | Plotselinge veranderingen in stemming door fluctuaties in hormonen. |
Vermoeidheid | Gebrek aan energie, wat de dagelijkse activiteiten bemoeilijkt. |
Hoofdpijn | Pijn in het hoofd door hormonale veranderingen. |
Haaruitval | Verminderde haargroei door schommelingen in hormonen. |
Pijnlijke gewrichten | Gewrichtspijn, mogelijk door hormonale invloeden op het bindweefsel. |
Slaapstoornissen | Problemen met in slaap vallen of doorslapen. |
Klachten spijsvertering | Veranderingen in de spijsvertering, zoals een opgeblazen gevoel. |
Moeilijk concentreren | Problemen met het focussen van de geest. |
Droge huid | Verminderde hydratatie van de huid, wat kan leiden tot een droge, schilferige huid. |
Geheugenverlies | Vergeetachtigheid of moeite met het onthouden van informatie. |
Nachtelijk zweten | Overmatig zweten tijdens de nacht, vaak door hormonale fluctuaties. |
Duizeligheid | Plotselinge duizeligheid of instabiliteit. |
Verhoogde hartslag | Versnelling van de hartslag, vaak als gevolg van opvliegers of angst. |