Vermoeidheid is een veelvoorkomende klacht die iedereen wel eens ervaart. Voor een kwart van de Nederlanders is het echter meer dan een tijdelijke uitdaging. Vrouwen geven vaker dan mannen aan zich moe te voelen, en ook jongeren kampen opvallend vaker met vermoeidheid dan 50-plussers. Ouders van jonge kinderen hebben daarnaast vaak te maken met oververmoeidheid.
In veel gevallen verdwijnt vermoeidheid vanzelf na een paar goede nachten slaap, bijvoorbeeld na een feestje of een intensieve werkdag. Maar als je wekenlang uitgeput blijft en slapen niet helpt om je energie terug te krijgen, kan er meer aan de hand zijn. Hieronder bespreken we de meest voorkomende oorzaken van vermoeidheid, zowel lichamelijk als psychisch.
Wat is vermoeidheid?
Vermoeidheid is meer dan een gebrek aan energie. Het is een toestand waarin je je niet meer fit voelt en moeite hebt om dagelijkse taken uit te voeren. Dingen die normaal vanzelf gaan, zoals praten, denken en bewegen, kosten veel meer inspanning. Vaak wil je alleen maar slapen. Wanneer vermoeidheid je leven sterk beïnvloedt en niet vanzelf overgaat, is het verstandig om je klachten met je huisarts te bespreken.
Symptomen van vermoeidheid
Vermoeidheid herken je aan verschillende symptomen, zoals een bleke huid en donkere kringen onder de ogen. Je kunt regelmatig gapen, hangerig zijn en zelfs af en toe indutten. Ook concentratieproblemen zijn een bekend verschijnsel van oververmoeidheid.
Lichamelijke oorzaken van vermoeidheid
Lichamelijke oorzaken van vermoeidheid hebben vaak te maken met hoe je voor jezelf zorgt. Te weinig lichaamsbeweging en ongezonde voeding spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol. Mensen met overgewicht of ondergewicht voelen zich vaak sneller moe. Roken, overmatig alcoholgebruik en drugs hebben ook een grote impact op je energieniveau. Daarnaast kunnen medicijnen zoals antihistaminica, chemotherapie en antidepressiva vermoeidheid als bijwerking hebben.
Veel ziekten en aandoeningen dragen bij aan vermoeidheid. Bloedarmoede, vaak veroorzaakt door hevige menstruaties bij vrouwen, zorgt voor een tekort aan ijzer in het bloed. Chronische pijn kan uitputtend zijn, net als hartaandoeningen en longproblemen zoals astma of COPD. Chronische ziekten zoals diabetes en darmziekten gaan vaak gepaard met aanhoudende vermoeidheid. Infecties zoals de ziekte van Pfeiffer of geslachtsziekten kunnen langdurige moeheid veroorzaken. Ook kanker, waarbij vermoeidheid vaak gepaard gaat met verlies van eetlust en gewichtsverlies, is een belangrijke oorzaak. Bij slaapstoornissen zoals apneu of narcolepsie is de slaap niet herstellend, wat leidt tot vermoeidheid overdag.
Psychische oorzaken van vermoeidheid
Psychische oorzaken van vermoeidheid hebben vaak te maken met emotionele stress of spanning. Problemen thuis of op het werk, zoals ruzies of zorgen, kunnen je mentaal en fysiek uitputten. Als deze spanningen aanhouden, kan dat leiden tot slaapproblemen en vermoeidheid overdag. Burn-out, veroorzaakt door langdurige overbelasting, gaat vaak gepaard met extreme uitputting.
Ingrijpende gebeurtenissen, zoals een verhuizing, baanverlies of rouw, kunnen je energiereserves ernstig aantasten. Ook depressie en angststoornissen staan bekend om hun uitputtende effect. Mensen die hiermee worstelen, hebben vaak moeite om uit bed te komen en voelen zich zelfs na rust nog moe.
Wanneer vermoeidheid je dagelijks functioneren belemmert, is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Door inzicht te krijgen in de factoren die je energie beïnvloeden, kun je stappen zetten om je balans te herstellen.