Slapende ledematen, zoals benen, voeten of armen, worden vaak aangeduid als “paresthesie”. Dit fenomeen ontstaat wanneer er druk op bepaalde zenuwen wordt uitgeoefend. Bijvoorbeeld, wanneer je met je benen over elkaar zit, met je arm boven je hoofd slaapt, of een lichaamsdeel in een positie houdt die te veel druk uitoefent op een zenuw, zal de zenuw tijdelijk stoppen met het verzenden van signalen. Als de druk lang genoeg aanhoudt, kan de zenuw uiteindelijk zijn functie tijdelijk verliezen.
Een langdurige druk op een zenuw kan dus leiden tot paresthesie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer twee mensen in elkaars armen in slaap vallen en na een tijdje wakker worden met tintelingen in hun armen, doordat ze te lang op elkaar hebben gelegen.
Veel mensen denken dat paresthesie veroorzaakt wordt door een verminderde bloedsomloop naar het getroffen gebied, zoals de voet. Echter, het heeft meer te maken met de werking van de zenuwen.
Het fenomeen van slapende ledematen Wanneer een zenuw tijdelijk wordt afgekneld, kan dit leiden tot de sensationele ervaring van een slapend lichaamsdeel. Stel je voor dat iemand op een tuinslang staat: als de druk van het gewicht van de persoon te groot is, kan het water niet goed door de slang stromen. Dit is vergelijkbaar met hoe een zenuw zich gedraagt wanneer er te veel druk op uitgeoefend wordt. Dit veroorzaakt een slapend gevoel in de arm, hand, voet of been.
Zodra de druk weg is, begint de zenuw zich weer normaal te gedragen, maar het kan enige tijd duren voordat je de controle over je ledematen volledig terugkrijgt. Gedurende deze periode kun je tintelingen of een ‘prikkelend’ gevoel ervaren.
Zenuwen en het transportsysteem Zenuwcellen bevinden zich voornamelijk in het ruggenmerg, met vertakkingen die naar de ledematen lopen om zenuwimpulsen te verzenden. Deze zenuwen worden ondersteund door een axonale transportsysteem dat verantwoordelijk is voor het vervoeren van de noodzakelijke energie om goed te functioneren. Dit systeem zorgt ervoor dat de zenuwen in topconditie blijven. Als de druk op de zenuw te groot is, worden de bloedvaten die de zenuwen van zuurstof en voedingsstoffen voorzien, geknepen, wat leidt tot abnormale zenuwactiviteit.
Studies hebben aangetoond dat zelfs twee minuten druk op een zenuw al kan leiden tot een verdoofd gevoel, verminderde beweeglijkheid en spierzwakte.
Andere oorzaken van paresthesie Hoewel druk op de zenuwen een belangrijke oorzaak is, zijn er nog andere factoren die paresthesie kunnen veroorzaken. Enkele daarvan zijn:
- Vergiftiging, zoals die veroorzaakt door bepaalde medicijnen, kan een rol spelen. Diabetes is een bekende oorzaak en paresthesie kan soms zelfs het eerste teken zijn van de aandoening. Leveraandoeningen zoals levercirrose kunnen ook leiden tot paresthesie, doordat de stofwisseling verstoord raakt en toxines zich ophopen.
- Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zoals vitamine B1, B5 of B12, kan eveneens de oorzaak zijn.
- Mechanische oorzaken, zoals beschadigde of beknelde zenuwen door verwondingen of operaties, kunnen ook leiden tot deze symptomen.
- Bij bevriezing van de huid kan paresthesie optreden, wat de tinteling veroorzaakt die gepaard gaat met het gevoel van kou.
- Slechte doorbloeding kan ook paresthesie veroorzaken, zoals bij aandoeningen als embolieën of atherosclerose.
- Infecties, zoals het herpesvirus, kunnen zenuwen aantasten en paresthesie veroorzaken, zoals vaak gebeurt bij een koortslip.
- Neurologische aandoeningen, zoals multiple sclerose, de nasleep van een beroerte, epilepsie of migraine, kunnen ook leiden tot deze sensaties.
- Auto-immuunziekten, zoals lupus, kunnen de zenuwen aantasten en paresthesie veroorzaken.
- Langdurig snel en diep ademen, zoals bij angst, stress, paniekaanvallen of zelfs bij pijn, zoals bij een hartaanval, kan ook paresthesie uitlokken.